به همه افراد و کسانی (اشخاص حقیقی یا حقوقی) که وسیله نقلیه موتوری مانند خودرو و یا موتورسیکلت به آنها خسارت بدنی و یا مالی وارد کند به جز خود راننده‌ی مقصر حادثه، شخص‌ ثالث گفته می‌شود.
البته طبق قوانین جدید، راننده نیز تحت پوشش بیمه ای با عنوان ”بیمه حوادث راننده“، که به تازگی بخشی از بیمه شخص ثالث است قرار می‌گیرد. بیمه حوادث راننده خسارت‌های مرتبط با فوت، نقص عضو و هزینه‌های درمان راننده مقصر را پرداخت می‌نماید.
به هر نوع دیه یا ارش (دیه جراحت) که درصورت بروز آسیب، شکستگی، نقص عضو و ازکارافتادگی (جزئی یا کلی ـ موقت یا دائم) یا فوت شخص‌ثالث به دلیل حوادث۱ مشمول موضوع قانون بیمه اجباری شخص‌ثالث است گفته می شود؛ بیمه شخص ثالث خودرو تمامی هزینه های درمانی و دیه را جبران خواهد کرد.
۱-حوادث شامل هرسانحه  ناشی از وسایل نقلیه۲ و محمولات آنها از قبیل تصادم، تصادف، سقوط، واژگونی، آتش سوزی و یا انفجار یا هر نوع سانحه ناشی از وسایل نقلیه بر اثر حوادث غیرمترقبه می باشد.
۲- وسیله نقلیه شامل تمام وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی شهری و بین شهری و واگن متصل یا غیرمتصل به آن و یدک و کفی (تریلر) متصل به آنها می باشد.
داشتن بیمه نامه شخص‌ثالث برای دارندگان همه وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی (موتورسیکلت، سواری، مسافری و بارکش) خواه این افراد حقیقی باشند یا حقوقی اجباری و الزامی است و قوانین آن با هدف حمایت از اشخاص زیان دیده در حوادث رانندگی تدوین گردیده است.
پیش از استفاده از هر وسیله نقلیه موتوری، اول با بازبینی بیمه نامه مسئولیت شخص‌ثالث، از اعتبار آن برای پوشش دهی خسارت های جانی و مالی حوادث احتمالی مطمئن شوید.
در قانون بیمه شخص ثالث، کلمه ”اجباری“ به صراحت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی را موظف به تهیه این بیمه نامه کرده است. نداشتن بیمه شخص‌ثالث برای این وسایل جرم محسوب می شود؛ طبق ماده ۴۲  قانون بیمه شخص ثالث «حرکت وسایل نقلیه موتوری زمینی بدون داشتن بیمه نامه موضوع این قانون ممنوع است. کلیه دارندگان وسایل مزبور مکلفند سند حاکی از انعقاد قرارداد بیمه را هنگام رانندگی همراه داشته باشند و در صورت درخواست مأموران راهنمایی و رانندگی  و یا پلیس راه ارائه کنند.
مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند از طرق مقتضی مانند دوربین های نظارت ترافیکی ضمن شناسایی وسایل نقلیه فاقد بیمه نامه نسبت به اعمال جریمه های مربوط اقدام کنند. همچنین مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند در صورت احراز فقدان بیمه نامه، وسایل نقلیه فاقد بیمه نامه موضوع این قانون را تا هنگام ارائه بیمه نامه مربوط در محل مطمئنی متوقف کنند.»
روش محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث و میزان پوشش مالی و بدنی آن بر اساس دیه کامل یک انسان در ماه حرام است. قوه قضائیه هر ساله با انتشار بخشنامه ای میزان دیه کامل در ماه حرام را اعلام می‌کند. در سال ۹۷ دیه کامل در ماه حرام  ۳۰۸ میلیون تومان و در ماه غیر حرام ۲۳۱ میلیون تومان تعیین شده است. با توجه به این امر، اگر فوت در اثر حادثه رانندگی در یکی از ماه های قمری ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب رخ دهد میزان دیه ۳۰۸ میلیون تومان و در باقی ماه های سال ۲۳۱ میلیون تومان محاسبه میگردد. بیمه مرکزی بر این اساس مبلغ حق بیمه‌ را به شرکت‌های بیمه ابلاغ می‌کند.

جدول تخفیف بیمه شخص ثالث

•    جریمه خسارت
جریمه دریافت خسارت به دو دسته مالی و جانی تقسیم شده است، در صورت تعدد دریافت خسارت، درصد جریمه بالاتر لحاظ می گردد.
جدول دریافت خسارت

 ۴-جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث
نقطه مقابل تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث، جریمه دیرکرد است و باعث افزایش حق بیمه می‌شود. همان‌طور که اشاره کردیم بیمه شخص ثالث برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری اجباری است؛ درصورت دیرکرد تمدید بیمه شخص‌ثالث خودرو، به صورت روزشمار مبلغی به حق بیمه اضافه خواهد شد. اضافه شدن جریمه دیرکرد به حق بیمه به صورت روز شمار تنها تا ۳۶۵ روز محاسبه و اعمال می‌ شود؛ به این صورت که جریمه دیرکرد بیمه نامه شخص‌ثالث برای تأخیر بیشتر از یک سال ثابت خواهد ماند و تغییری نمی کند.
مانند محاسبه بیمه شخص ثالث، عوامل متعددی همچون شرکت بیمه، تعداد سیلندر ماشین های سواری، ظرفیت بار ماشین‌های بارکش و … در محاسبه جریمه روزانه دیرکرد بیمه شخص‌ثالث تأثیر گذارند.

۵- میزان پوشش بیمه نامه شخص‌ثالث
از دیگر موارد تعیین کننده حق بیمه میزان پوشش مالی بیمه شخص ثالث است. میزان پوشش، میزان تعهد مالی شرکت بیمه را در مقابل بیمه‌ گذار تعیین می کند. بیمه مرکزی حداقل میزان پوشش مالی را برای سال ۹۷، مبلغ ۷ میلیون و هفتصد هزار تومان تعیین کرده است. بیمه‌گذار با پرداخت حق بیمه بیشتر، میتواند پوشش مالی بالاتری را خریداری کرده و از خدمات بیشتری بهره مند شود..

6- مدت اعتبار بیمه‌نامه
مدت اعتبار بیمه‌ نامه شخص‌ثالث می‌تواند از چند روز تا یک سال باشد. برخی از شرکت‌ های بیمه، بیمه شخص‌ثالث را به صورت روز شمار نیز ارائه می‌دهند. در کل خرید بیمه شخص ثالث به صورت سالانه مقرون‌ به‌ صرفه‌ تر است. برای مثال قیمت بیمه‌ نامه شش ماهه از نصف قیمت بیمه‌ نامه یک ساله بیشتر است. چرا که بیمه‌ های کوتاه مدت برای شرکت‌ های بیمه ریسک بیشتری دارند.
اقدام برای اعلام گم شدن بیمه شخص ثالث
در نگهداری از اصل بیمه نامه شخص‌ثالث باید دقت فراوان داشته باشیم؛ زیرا درصورت گم شدن اصل بیمه نامه، بیمه نامه المثنی صادر نمی شود و شرکت بیمه گر صرفاً  گواهی مفقودی بیمه نامه را صادر می کند.
در ابتدا فرد باید بداند که بیمه نامه شخص ثالثش از کدام شرکت بیمه صادر شده است. ممکن است بیمه‌ گذار خودروی خود را با بیمه شخص‌ثالث خریداری کرده باشد و یا به هر دلیل دیگری فراموش کرده باشد که شرکت بیمه‌ گر خودرو کدام شرکت است. با در اختیار داشتن هر یک از موارد شماره پلاک، شماره شاسی، شماره موتور یا شماره بیمه‌ نامه، می‎توان از طریق وبسایت بیمه مرکزی استعلام گرفت و شرکت بیمه‌ گر را شناسایی کرد.
برای دریافت گواهی بیمه شخص ثالث باید با سند خودرو و کارت شناسایی به مجتمع های بیمه مراجعه کرد.